Uygulamada termostatik genleşme valfleri, soğutucu sıvının (akışkanın) evaporatöre alçak basınçta püskürtülmesini ayarlar. Püskürtme, soğutucu akışkanın kızdırma ısısı (superheat) ile kontrol edilir. Termostatik genleşme valfleri özellikle kuru tip evaporatörlere sıvı soğutucu akışkanın basılması için uygundur; çünkü evaporatör çıkışındaki kızgınlık (kızdırma ısısı, superheat) evaporatör soğutma yükü (soğutma kapasitesi) ile orantısal olarak değişir.
Akış ayarı elemanı termostatik genleşme valfi olduğunda, çalışması evaporatörden çıkan kızgın buhara (superheat miktarına) bağlı olacaktır; çünkü evaporatörün bir kısmı, buharı, buharlaşma basıncına karşılık gelen sıcaklığın 4 – 8oC üzerinde bir sıcaklığa kızdırılmakta kullanılır.
Termostatik genleşme valfleri yapısal olarak üç ana bölümden oluşur. Bunlar;
Hissedici uç, takılı olduğu evaporatör çıkışındaki emme buharının bulunduğu sıcaklıktaki basınç değerini, kılcal boru vasıtasıyla valfin körüğüne iletir.
Termostatik valfin kullanımındaki temel amaç, sıvı soğutucunun emme hattına ve kompresöre girmesine meydan vermeden evaporatörde oldukça fazla bir miktar soğutucunun bulunmasını sağlamaktır. Akış ayarı elemanı termostatik genleşme valfi olduğunda, çalışması evaporatörden çıkan kızgın buhara (superheat miktarına) bağlı olacaktır; çünkü evaporatörün bir kısmı, buharı, buharlaşma basıncına karşılık gelen sıcaklığın 4 – 8oC üzerinde bir sıcaklığa kızdırılmakta kullanılır.
Termostatik genleşme valfi de otomatik genleşme valfinde olduğu gibi ya körüklü ya da diyaframlı tip olabilir. Her ikisi de bir kılcal boru ve hissedici bir uç ile donatılmıştır. Hissedici uç, takılı olduğu evaporatör çıkışındaki emme buharının bulunduğu sıcaklıktaki basınç değerini, kılcal boru vasıtasıyla valfin körüğüne iletir.
Soğutma sistemlerinde soğutma yükleri hiçbir zaman sabit kalmaz. Hiç kimse de dengeleyici ayarlamaları yapmak için sürekli devrenin başında kalamaz. Bu nedenle diğer bir valf tipi, termostatik genleşme valfi geliştirilmiştir. Termostatik genleşme valfi de otomatik genleşme valfinde olduğu gibi ya körüklü ya da diyaframlı tip olabilir.
Evaporatöre giren soğutucu akışkan miktarındaki değişim (azalma veya artma) sistem soğutma kapasitesini olumsuz etkileyerek, verim kaybına neden olacaktır.
Soğutma sistemlerinde soğutma yükleri hiçbir zaman sabit kalmaz. Hiç kimse de dengeleyici ayarlamaları yapmak için sürekli devrenin başında kalamaz.
Sistemde soğutucu akışkana ait superheat t miktarı (A noktası ile duyar uç arasındaki kızdırma ısısı) termostatik genleşme valfi üzerinde fabrika ortamında ayarlanmıştır. Gerekmedikçe bu ayar karıştırılmamalıdır. Aksi halde evaporatöre giren soğutucu akışkan miktarındaki değişim (azalma veya artma) sistem soğutma kapasitesini olumsuz etkileyerek, verim kaybına neden olacaktır.
Yapılan ayar aynı zamanda sistemin verimini ilgilendiren, superheat (kızdırma ısısı) miktarıdır.
Soğutma tekniğinde superheat, kızdırma ısısı; termostatik genleşme valfinin evaporatör emme hattı üzerinde bağlı duyar elemanı ile kaynama noktasındaki buhara duyulur ısının eklendiği (buharın kızdırıldığı) nokta arasındaki sıcaklık farkını ifade eder. Sistemde soğutucu akışkana ait superheat t miktarı (A noktası ile duyar uç arasındaki kızdırma ısısı) termostatik genleşme valfi üzerinde fabrika ortamında ayarlanmıştır.
Sistemin soğutma kapasitesi ile evaporatöre kontrol altında giren soğutucu akışkanın birim zamandaki miktarı ile doğru orantılı olarak değişir. Bu orantı, sistem üzerindeki termostatik genleşme valfi adı verilen elemanın ayarlanmasıyla sağlanır. Yapılan ayar aynı zamanda sistemin verimini ilgilendiren, superheat (kızdırma ısısı) miktarıdır.
Superheat, kaynama noktasındaki buharın sıcaklığındaki basit bir artışı (4oC ile 8oC arasındaki artışı) belirtir.
Mekanik tip soğutma sistemlerinde soğutma işi, sıklıkla soğutucu akışkanın buharlaşma gizli ısısından faydalanılarak kaynama noktasının (sıcaklık ve basıncının) kontrolü ile yapılır. Sistemin soğutma kapasitesi ile evaporatöre kontrol altında giren soğutucu akışkanın birim zamandaki miktarı ile doğru orantılı olarak değişir.